ακτινοβολία

radiation

Η ακτινοβολία αναφέρεται στη μεταφορά ενέργειας μέσω κυμάτων ή σωματιδίων, που μπορεί να έχει διάφορες εφαρμογές ή επιδράσεις στην ιατρική και την υγεία. Η ακτινοβολία χρησιμοποιείται τόσο διαγνωστικά όσο και θεραπευτικά, αλλά μπορεί επίσης να είναι επιβλαβής, ανάλογα με την ένταση, τη διάρκεια έκθεσης και το είδος της.

Είδη ακτινοβολίας:

  • Ιοντίζουσα ακτινοβολία: Περιλαμβάνει ακτίνες Χ, ακτίνες γ και σωματίδια α και β. Αυτού του είδους η ακτινοβολία έχει αρκετή ενέργεια για να ιονίσει τα άτομα και τα μόρια του σώματος, με αποτέλεσμα πιθανές κυτταρικές βλάβες. Χρησιμοποιείται στην ακτινογραφία, τη θεραπεία καρκίνου (ακτινοθεραπεία), αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβες, όπως καρκινογένεση, σε περιπτώσεις υπερβολικής έκθεσης.
  • Μη ιοντίζουσα ακτινοβολία: Περιλαμβάνει υπεριώδη ακτινοβολία (UV), υπέρυθρη, μικροκύματα και ραδιοκύματα. Χρησιμοποιείται στη φυσιοθεραπεία (όπως το laser) και σε άλλες ιατρικές εφαρμογές, αλλά δεν προκαλεί ιονισμό.

Εφαρμογές ακτινοβολίας στην ιατρική:

  • Διαγνωστικές εξετάσεις: Όπως η ακτινογραφία, η αξονική τομογραφία (CT) και η πυρηνική ιατρική.
  • Θεραπευτικές εφαρμογές: Ακτινοθεραπεία για την καταπολέμηση του καρκίνου.
  • Αποστείρωση ιατρικών εργαλείων: Με ακτινοβολία γ που εξουδετερώνει μικροοργανισμούς.

Επιπτώσεις και προστασία: Η ακτινοβολία, κυρίως η ιοντίζουσα, μπορεί να προκαλέσει κυτταρικές βλάβες, γι’ αυτό είναι σημαντική η προσεκτική χρήση της και η τήρηση μέτρων προστασίας, όπως η χρήση προστατευτικών υλικών (π.χ. μολύβδου), η ελαχιστοποίηση του χρόνου έκθεσης και η παρακολούθηση των δόσεων.