διασπαστικές διαταραχές, διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων και της διαγωγής

disruptive, impulse-control, and conduct disorders

Οι Διασπαστικές Διαταραχές, Διαταραχές Ελέγχου των Παρορμήσεων και της Διαγωγής είναι μια ομάδα ψυχικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από επαναλαμβανόμενη παρορμητική, επιθετική ή αντικοινωνική συμπεριφορά, η οποία παραβιάζει κοινωνικούς κανόνες ή δικαιώματα άλλων ατόμων. Οι διαταραχές αυτές συχνά σχετίζονται με δυσκολία στη ρύθμιση των συναισθημάτων και των παρορμήσεων, επηρεάζοντας την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου.

  • Γενετική προδιάθεση.
  • Δυσλειτουργία στον εγκέφαλο (π.χ., προμετωπιαίος φλοιός).
  • Τραυματικές εμπειρίες, κακοποίηση ή παραμέληση.
  • Περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί παράγοντες.

  • Αδυναμία ελέγχου παρορμήσεων.
  • Εχθρική ή επιθετική συμπεριφορά.
  • Έλλειψη ενσυναίσθησης προς άλλους.
  • Παραβίαση κοινωνικών ή νομικών κανόνων.
  • Συχνές συγκρούσεις με την οικογένεια, το σχολείο ή την εργασία.

Βασίζεται σε κλινική αξιολόγηση, με έμφαση στη συμπεριφορά, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την ιστορία του ατόμου.

  • Ψυχοθεραπεία: Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), θεραπεία διαχείρισης θυμού.
  • Φαρμακευτική αγωγή: Αντικαταθλιπτικά, σταθεροποιητές διάθεσης ή αντιψυχωσικά.
  • Οικογενειακή θεραπεία: Για βελτίωση της επικοινωνίας και της υποστήριξης.
  • Προγράμματα κοινωνικών δεξιοτήτων: Για την ενίσχυση της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής προσαρμογής.

  • Διαταραχή Εναντιωματικής-Προκλητικής Διαγωγής (Oppositional Defiant Disorder – ODD):
    • Επίμονο μοτίβο αρνητικής, επιθετικής ή προκλητικής συμπεριφοράς προς τις αρχές ή άλλους.
  • Διαταραχή Διαγωγής (Conduct Disorder – CD):
    • Σοβαρή αντικοινωνική συμπεριφορά, όπως καταστροφή περιουσίας, επιθετικότητα ή κλοπή.
  • Διαλείπουσα Εκρηκτική Διαταραχή (Intermittent Explosive Disorder – IED):
    • Επαναλαμβανόμενα επεισόδια έντονης επιθετικότητας ή οργής, δυσανάλογα προς την κατάσταση.
  • Διαταραχή Παθολογικού Τζόγου (Pathological Gambling):
    • Εμμονή με τον τζόγο, παρά τις αρνητικές συνέπειες.
  • Πυρομανία (Pyromania):
    • Επαναλαμβανόμενη παρόρμηση για εμπρησμό χωρίς συγκεκριμένο κίνητρο.
  • Κλεπτομανία (Kleptomania):
    • Επαναλαμβανόμενη παρόρμηση για κλοπή αντικειμένων, συχνά χωρίς οικονομική ανάγκη.