διαταραχές συνδεόμενες με το τραύμα και στρεσογόνους παράγοντες

Trauma and Stressor-Related Disorders

Οι Διαταραχές Συνδεόμενες με το Τραύμα και Στρεσογόνους Παράγοντες είναι μια ομάδα ψυχικών διαταραχών που εμφανίζονται ως απόκριση σε ένα τραυματικό ή στρεσογόνο γεγονός. Χαρακτηρίζονται από έντονα ψυχολογικά συμπτώματα, όπως επαναβίωση του γεγονότος, συναισθηματικό μούδιασμα, αποφυγή ερεθισμάτων που σχετίζονται με το τραύμα, αυξημένη διέγερση και δυσκολία στην προσαρμογή. Αυτές οι διαταραχές διαφέρουν σε σοβαρότητα και μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής του ατόμου.

  • Έκθεση σε τραυματικά ή στρεσογόνα γεγονότα.
  • Προδιάθεση λόγω γενετικών ή ψυχολογικών παραγόντων.
  • Έλλειψη υποστήριξης μετά το γεγονός.

  • Επαναβίωση του τραύματος (αναδρομές, εφιάλτες).
  • Αποφυγή ερεθισμάτων που σχετίζονται με το γεγονός.
  • Αίσθηση αποστασιοποίησης ή μούδιασμα.
  • Αυξημένη διέγερση (υπερφυλακτικότητα, ευερεθιστότητα).
  • Δυσκολία στον ύπνο, συγκέντρωση ή εκδήλωση έντονων συναισθημάτων.

Βασίζεται σε ψυχιατρική αξιολόγηση με βάση το DSM-5.

  • Ψυχοθεραπεία: Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), θεραπεία έκθεσης ή EMDR (Απευαισθητοποίηση και Επανεπεξεργασία μέσω Κινητικών Ματιών).
  • Φαρμακευτική αγωγή: Αντικαταθλιπτικά (SSRIs) ή αγχολυτικά.
  • Υποστηρικτικές παρεμβάσεις: Ομάδες υποστήριξης, στρατηγικές διαχείρισης του άγχους.

  • Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (Post-Traumatic Stress Disorder – PTSD):
    • Προκαλείται από ένα τραυματικό γεγονός (π.χ., ατύχημα, βία, φυσική καταστροφή).
    • Συμπτώματα: Επαναβίωση του γεγονότος, εφιάλτες, συναισθηματική αποστασιοποίηση, υπερδιέγερση.
  • Οξεία Διαταραχή Στρες (Acute Stress Disorder – ASD):
    • Παρόμοια με την PTSD, αλλά τα συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως μετά το γεγονός και διαρκούν λιγότερο από ένα μήνα.
  • Διαταραχή Προσαρμογής (Adjustment Disorder):
    • Προκαλείται από στρεσογόνα γεγονότα της ζωής (π.χ., απώλεια εργασίας, διαζύγιο).
    • Συμπτώματα: Υπερβολικό άγχος, καταθλιπτική διάθεση, δυσκολία στην προσαρμογή.
  • Αντιδραστική Διαταραχή Προσκόλλησης (Reactive Attachment Disorder – RAD):
    • Εμφανίζεται σε παιδιά λόγω σοβαρής παραμέλησης ή κακοποίησης, με μειωμένη ικανότητα να σχηματίσουν συναισθηματικούς δεσμούς.