Η ενεργητική ανοσία αναφέρεται στην απόκτηση ανοσίας μέσω της διέγερσης του ανοσοποιητικού συστήματος από έναν αντιγόνο (π.χ. μέσω λοίμωξης ή εμβολιασμού). Αυτός ο τύπος ανοσίας οδηγεί στην παραγωγή αντισωμάτων ή άλλων ανοσολογικών κυττάρων (όπως τα Τ-κύτταρα), τα οποία προστατεύουν τον οργανισμό από μελλοντικές λοιμώξεις από τον ίδιο οργανισμό ή παθογόνο.
Η ενεργητική ανοσία μπορεί να προκύψει με δύο τρόπους:
- Λοίμωξη: Όταν ο οργανισμός εκτίθεται σε έναν πραγματικό παθογόνο, όπως ένας ιός ή βακτήριο, και το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα και ενεργοποιεί τις ανοσολογικές άμυνες.
- Εμβολιασμός: Όταν το σώμα εκτίθεται σε έναν αδρανοποιημένο ή εξασθενημένο παθογόνο ή σε μέρος αυτού (π.χ. πρωτεΐνη ή αντιγόνο), ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει και να δημιουργήσει άμυνες χωρίς να προκαλεί την πλήρη νόσο.
Η ενεργητική ανοσία συνήθως διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και για όλη τη ζωή, εξαιτίας της δημιουργίας μνήμης στο ανοσοποιητικό σύστημα.