ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Obsessive-Compulsive Disorders

Οι ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές είναι μια κατηγορία ψυχικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από την παρουσία ιδεοληψιών (επαναλαμβανόμενων, ανεπιθύμητων σκέψεων, εικόνων ή παρορμήσεων) και ψυχαναγκασμών (επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών ή νοητικών πράξεων που το άτομο αισθάνεται υποχρεωμένο να εκτελέσει). Αυτές οι σκέψεις και συμπεριφορές προκαλούν σημαντική δυσφορία, επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και είναι συνήθως δυσανάλογες προς τις πραγματικές περιστάσεις.

OCD

  • Γενετική προδιάθεση.
  • Δυσλειτουργίες στις νευρωνικές συνδέσεις στον εγκέφαλο (π.χ., στον προμετωπιαίο φλοιό και τα βασικά γάγγλια).
  • Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως στρεσογόνα γεγονότα ή τραύματα.

  • Σκέψεις: Επίμονες ιδεοληψίες που το άτομο αναγνωρίζει ως παράλογες, αλλά δεν μπορεί να ελέγξει.
  • Συμπεριφορές: Τελετουργικές πράξεις ή ψυχαναγκασμοί που παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα.
  • Συναισθήματα: Δυσφορία, άγχος ή αίσθηση ανησυχίας όταν δεν εκτελούνται οι ψυχαναγκασμοί.

Βασίζεται σε ψυχιατρική αξιολόγηση με βάση το DSM-5 και τον εντοπισμό των ιδεοληψιών και ψυχαναγκασμών που προκαλούν δυσλειτουργία.

  • Ψυχοθεραπεία: Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) με τεχνικές έκθεσης και πρόληψης απάντησης (ERP).
  • Φαρμακευτική αγωγή: Επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) ή τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά.
  • Εναλλακτικές θεραπείες: Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί επεμβατική νευροχειρουργική ή διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS).

  • Ιδεοληψίες: Παρεμβατικές και ανεξέλεγκτες σκέψεις ή παρορμήσεις που είναι ενοχλητικές και προκαλούν άγχος (π.χ., φόβος μόλυνσης, ανησυχία για τάξη ή συμμετρία, επιθετικές σκέψεις).
  • Ψυχαναγκασμοί: Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή νοητικές πράξεις που εκτελούνται για να μειώσουν το άγχος που προκαλείται από τις ιδεοληψίες (π.χ., πλύσιμο χεριών, έλεγχος κλειδιών, προσευχές, καταμέτρηση).