Οι Νευρογνωστικές Διαταραχές είναι μια ομάδα ψυχικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από σημαντική μείωση της γνωστικής λειτουργίας, όπως της μνήμης, της προσοχής, της γλώσσας, της εκτελεστικής λειτουργίας και της χωρικής αντίληψης. Αυτή η μείωση είναι αποτέλεσμα επίκτητης βλάβης ή δυσλειτουργίας στον εγκέφαλο, συνήθως λόγω νευρολογικών, αγγειακών, τραυματικών ή εκφυλιστικών αιτιών.
νευρογνωστικές διαταραχές
neurocognitive disorders- Εκφυλιστικές Νόσοι: Νόσος του Alzheimer, Parkinson, Huntington.
- Αγγειακά Αίτια: Εγκεφαλικά επεισόδια ή χρόνια ισχαιμία.
- Τραύματα: Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
- Λοιμώξεις: HIV, εγκεφαλίτιδα.
- Τοξικές ή Μεταβολικές Διαταραχές: Κατανάλωση αλκοόλ, ανεπάρκεια βιταμίνης Β12.
- Όγκοι ή Νευρολογικές Παθήσεις.
- Μνήμη: Δυσκολία ανάκλησης πληροφοριών, απώλεια μνήμης.
- Προσοχή: Αδυναμία συγκέντρωσης ή παρακολούθησης καθημερινών δραστηριοτήτων.
- Γλώσσα: Δυσκολία στην κατανόηση ή παραγωγή λόγου.
- Εκτελεστική λειτουργία: Προβλήματα στον προγραμματισμό, τη λήψη αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων.
- Χωρική αντίληψη: Δυσκολία στον προσανατολισμό ή την κατανόηση του χώρου.
- Νευροψυχολογικές δοκιμασίες για την αξιολόγηση της γνωστικής λειτουργίας.
- Απεικονιστικές μέθοδοι (MRI, CT) για εντοπισμό εγκεφαλικών ανωμαλιών.
- Εργαστηριακές εξετάσεις για αποκλεισμό μεταβολικών ή λοιμωδών αιτίων.
- Φαρμακευτική αγωγή: Φάρμακα όπως αναστολείς χολινεστεράσης για την επιβράδυνση της εξέλιξης σε εκφυλιστικές άνοιες.
- Ψυχοκοινωνικές Παρεμβάσεις: Υποστήριξη για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
- Αποκατάσταση: Εκπαίδευση σε στρατηγικές διαχείρισης της καθημερινότητας.
Κατηγορίες Νευρογνωστικών Διαταραχών (DSM-5):
- Μείζονες Νευρογνωστικές Διαταραχές (Major Neurocognitive Disorders):
- Γνωστές και ως άνοιες, περιλαμβάνουν σοβαρή έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας που επηρεάζει την καθημερινή ζωή.
- Παραδείγματα:
- Νόσος του Alzheimer.
- Αγγειακή άνοια.
- Άνοια με σώματα Lewy.
- Ήπιες Νευρογνωστικές Διαταραχές (Mild Neurocognitive Disorders):
- Η έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας είναι μικρότερη και δεν επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή ζωή, αλλά παρατηρείται από τον ασθενή ή το περιβάλλον του.