ψυχωτικές διαταραχές

psychotic disorders

Οι ψυχωτικές διαταραχές είναι μια κατηγορία σοβαρών ψυχικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από την απώλεια της επαφής με την πραγματικότητα, με βασικά συμπτώματα όπως παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις, αποδιοργανωμένη σκέψη και συμπεριφορά. Τα άτομα με ψυχωτικές διαταραχές έχουν αλλοιωμένη αντίληψη της πραγματικότητας, η οποία επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή τους ζωή και λειτουργικότητα.

Κύρια χαρακτηριστικά:

  • Παραληρητικές Ιδέες (Delusions): Εσφαλμένες πεποιθήσεις που δεν βασίζονται στην πραγματικότητα και δεν διορθώνονται παρά τις αντίθετες αποδείξεις (π.χ., ιδέες καταδίωξης ή μεγαλείου).
  • Ψευδαισθήσεις (Hallucinations): Αισθητηριακές αντιλήψεις χωρίς πραγματικά ερεθίσματα, όπως φωνές που δεν υπάρχουν ή οράματα.
  • Αποδιοργανωμένη Σκέψη και Ομιλία: Δυσκολία στο να ακολουθήσει κανείς τη σκέψη του ατόμου λόγω ασύνδετων ή μη λογικών φράσεων.
  • Αποδιοργανωμένη ή Κατατονική Συμπεριφορά: Παράξενες ή απρόβλεπτες ενέργειες, ακινησία ή υπερβολική διέγερση.
  • Αρνητικά Συμπτώματα: Ελλείψεις φυσιολογικών λειτουργιών, όπως απομόνωση, έλλειψη συναισθημάτων ή κοινωνικής διάθεσης.

  • Γενετική προδιάθεση.
  • Διαταραχές νευροδιαβιβαστών, όπως ντοπαμίνης και γλουταμινικού.
  • Εγκεφαλικές ανωμαλίες.
  • Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως τραύματα ή χρόνιο στρες.
  • Χρήση ψυχοτρόπων ουσιών.

Βασίζεται σε ψυχιατρική αξιολόγηση και κλινική παρατήρηση σύμφωνα με τα κριτήρια του DSM-5.

  • Φαρμακευτική αγωγή: Αντιψυχωσικά φάρμακα (π.χ., ατυπικά αντιψυχωσικά).
  • Ψυχοθεραπεία: Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) για διαχείριση παραληρητικών ιδεών.
  • Κοινωνική υποστήριξη: Προγράμματα αποκατάστασης και επανένταξης.

  • Σχιζοφρένεια (Schizophrenia): Χρόνια διαταραχή με παρατεταμένα ψυχωτικά επεισόδια και αρνητικά συμπτώματα.
  • Σχιζοσυναισθηματική Διαταραχή (Schizoaffective Disorder): Συνδυασμός ψυχωτικών και συναισθηματικών διαταραχών (κατάθλιψης ή μανίας).
  • Βραχεία Ψυχωτική Διαταραχή (Brief Psychotic Disorder): Ψυχωτικά συμπτώματα που διαρκούν λιγότερο από ένα μήνα.
  • Ψυχωτική Διαταραχή λόγω Γενικής Ιατρικής Κατάστασης: Ψύχωση που προκαλείται από οργανικά αίτια, όπως εγκεφαλικές παθήσεις.
  • Ψυχωτική Διαταραχή λόγω Ουσιών: Εμφάνιση ψυχωτικών συμπτωμάτων εξαιτίας χρήσης ή απόσυρσης από ουσίες.