Ο ύπνος ταχέων οφθαλμικών κινήσεων (REM ύπνος – Rapid Eye Movement) είναι μία από τις κύριες φάσεις του ύπνου και χαρακτηρίζεται από ταχείες κινήσεις των ματιών κάτω από τα κλειστά βλέφαρα, αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα και έντονα όνειρα. Κατά τη διάρκεια του REM ύπνου, το σώμα παραμένει σε μια κατάσταση προσωρινής παράλυσης, που ονομάζεται ατονία, η οποία εμποδίζει την εκδήλωση των ονείρων σε φυσικές κινήσεις.
Χαρακτηριστικά του REM ύπνου:
- Ταχείες οφθαλμικές κινήσεις: Οι γρήγορες κινήσεις των ματιών είναι χαρακτηριστικό της φάσης αυτής.
- Εγκεφαλική δραστηριότητα: Το EEG (ηλεκτροεγκεφαλογράφημα) κατά τον REM ύπνο παρουσιάζει δραστηριότητα παρόμοια με την κατάσταση εγρήγορσης.
- Έντονα όνειρα: Κατά τον REM ύπνο, τα όνειρα είναι πιο ζωντανά και περίπλοκα.
- Ατονία: Μυϊκή ακινησία στο μεγαλύτερο μέρος του σώματος, που αποτρέπει τη φυσική εκδήλωση των ονείρων.
Σημασία του REM ύπνου:
- Ψυχική αναζωογόνηση: Ο REM ύπνος θεωρείται σημαντικός για τη μνήμη, τη συναισθηματική ρύθμιση και τη μαθησιακή ικανότητα.
- Υγεία του εγκεφάλου: Βοηθά στην επεξεργασία και την αποθήκευση των πληροφοριών που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Διάρκεια και κυκλικότητα: Ο REM ύπνος συνήθως εμφανίζεται σε κύκλους κατά τη διάρκεια της νύχτας, με τη διάρκεια να αυξάνεται προς το τέλος του ύπνου. Κάθε κύκλος REM διαρκεί περίπου 10-60 λεπτά, με το συνολικό ποσοστό REM ύπνου να αποτελεί περίπου το 20-25% του συνολικού ύπνου σε έναν υγιή ενήλικα.
Η διαταραχή του REM ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη συνολική ποιότητα του ύπνου και να σχετίζεται με διάφορες ψυχιατρικές και νευρολογικές καταστάσεις.